10 października 2023 na całym świecie obchodzony jest Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego. „Zdrowie psychiczne jest powszechnym prawem człowieka” to hasło tegorocznego święta. Propagatorzy wydarzenia, czyli Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz Światowa Federacja Zdrowia Psychicznego, tym samym przykuwają uwagę ludzi na to, że osoby cierpiące na zaburzenia psychiczne cały czas muszą mierzyć się z dyskryminacją, stygmatyzacją oraz wykluczeniem z życia społecznego.
Codziennie doświadczają naruszeń związanych z przysługującymi im prawami człowieka. Wracając do hasła tegorocznego wydarzenia… Czym tak naprawdę jest zdrowie psychiczne? Według WHO (2001) zdrowie psychiczne to: „stan dobrego samopoczucia, w którym jednostka może realizować swój własny potencjał, radzić sobie z normalnymi stresami życia, pracować produktywnie
i wnosić wkład w społeczność”. Z kolei NFZ (2021) definiuje „zdrowie psychiczne, jako dobrostan psychiczny, fizyczny i społeczny, a także zdolność do rozwoju i samorealizacji. Oznacza nie tylko brak chorób psychicznych, ale także poczucie własnej wartości i umiejętność czerpania radości z życia”.
Jak widać definicje zdrowia psychicznego mogą być szeroko rozumiane. Dotyczą zarówno zaburzeń psychicznych jak i ogólnie rozumianego dobrostanu psychicznego.
Jak ważne jest zwrócenie uwagi na zdrowie psychiczne nas i naszych dzieci świadczą dane WHO. Wskazują one, że w ciągu najbliższych kilku lat zaburzenia psychiczne będą jednym z głównych problemów zdrowotnych dotykających ludzi. Według danych UNICEF z 2021 roku u 10,8% dzieci
w wieku 10-17 lat w Polsce występowały różne formy zaburzeń psychicznych. Było to łącznie 409 tys. osób. Spośród zgłaszanych dolegliwości lęk i depresja stanowią największy odsetek (około 40%) wszystkich diagnozowanych zaburzeń.
Jak my, jako dorośli, możemy monitorować zdrowie psychiczne naszych dzieci? Przede wszystkim spędzajmy czas z naszym dzieckiem, rozmawiajmy z nim, słuchajmy go i szanujmy jego zdanie. Interesujmy się tym, co działo się w szkole, na spotkaniu z przyjaciółmi. Starajmy się organizować czas wolny wspólnie, wyjście na wspólny spacer, pojechanie razem na zakupy. Proste czynności, które umożliwiają bycie razem. Zwracajmy szczególną uwagę na prawidłową higienę snu, a także aktywność fizyczną. Ważne jest także obserwowanie i zwracanie uwagi na wszystkie zmiany
w aktywności dziecka. Im szybciej zauważymy, że nasze dziecko doświadcza trudności, tym łatwiej będzie nam mu pomóc.
Na koniec ważne jest zwrócenie uwagi na różne możliwości zgłoszenia się po pomoc. Psycholog szkolny, pedagog szkolny, wychowawca to pierwsze osoby, z którymi, możemy porozmawiać i poradzić się, gdy potrzebujemy pomocy i wsparcia dla naszego dziecka. Nie wstydźmy się pójść z dzieckiem do psychologa dziecięcego czy psychiatry. Jeśli nasze dziecko boli ucho idziemy
z nim do lekarza. Jeśli nasze dziecko doświadcza spadku nastroju przez okres dwóch tygodni, przestało wychodzić z domu, cierpi na napady paniki niezwłocznie zgłośmy się z nim do specjalisty.